ନମ୍ର, ଭଦ୍ର, ଶିଷ୍ଟ ତଥା ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିର ଅପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ଜନନାୟକ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଯେଉଁ ମାସରେ ଜନ୍ମ ନେଇଛନ୍ତି(ଅକ୍ଟୋବର) ଦୈବୀ ସଂଯୋଗବଶତଃ ସେହି ମାସ ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ଶାନ୍ତିର କପୋତ ଲାଲବାହାଦୂର ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଓ ପୁଣ୍ୟାତ୍ମା ଉତ୍କଳମଣି ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ପରି ତିନିଜଣ ଯୋଗଜନ୍ମା ବରପୁତ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି। ତେଣୁ ବୋଧହୁଏ ଏହି ଯୁଗଜନ୍ମା ମନୀଷୀମାନଙ୍କର ଦିବ୍ୟ ଗୁଣ ଓ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଆଚରଣ ଓ ଶାସନରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି। ନବୀନ ବାବୁଙ୍କ ବିଚାରଧାରା – ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ; ତାଙ୍କ ଶାସନ ଓ ପ୍ରଶାସନ – ଶାସ୍ତ୍ରିଜୀଙ୍କ ସଚ୍ଚୋଟତା, ସାଧୁତା ଓ ନିଷ୍ଠା ଆଧାରିତ ଏବଂ କର୍ମ – ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କ ସେବାମନ୍ତ୍ରରେ ଦୀକ୍ଷିତ। ଏହି ଆଦର୍ଶ, ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଓ ବିଚାରଧାରା ଆଧାରରେ ସେ ସମ୍ବିଧାନର ମୁଖବନ୍ଧରେ ‘ଅହିଂସା’କୁ ସ୍ଥାନ ଦେବା ପାଇଁ ଦାବି କରି ଆସୁଛନ୍ତି, ପ୍ରଶାସନରେ ‘ଶୂନ୍ୟ ସହନଶୀଳତା’ ନୀତିରେ ଦୁର୍ନୀତିକୁ ଦୂର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ-ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣରେ ‘ପ୍ରତିଟି ଜୀବନ ମୂଲ୍ୟବାନ’ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ଶାସ୍ତ୍ରିଜୀଙ୍କ ନୀତି ଓ ଆଦର୍ଶ ରାଜର୍ଷୀ ନବୀନଙ୍କ ଜୀବନକୁ କେତେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ଏହା ଆଉ ଉଲ୍ଲେଖର ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ। ଦୀର୍ଘ ଦୁଇଦଶନ୍ଧିରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ସମୟର ଶାସନରେ ଏହା ବହୁଧା ପ୍ରମାଣିତ, ସ୍ୱୀକୃତ ଓ ପ୍ରଶଂସିତ। କିନ୍ତୁ ‘ଉତ୍କଳମଣି’ଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଯେ ସେବାସମର୍ପିତ ନବୀନଙ୍କ ପ୍ରାଣକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରିଆସିଛି ତାହା ହୁଏତ ଅନାଲୋଚିତ ହୋଇ ରହିଯାଇଛି। ‘ଗୋପବନ୍ଧୁ ସାମ୍ବାଦିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ଯୋଜନା’ କିମ୍ବା ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କ ଜନ୍ମଭୂମି ସୁଆଣ୍ଡୋରେ ‘ଓଡ଼ିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ’ ସ୍ଥାପନା ନିଷ୍ପତ୍ତି କେବଳ ଏହାର ପରିଚାୟକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଓଡ଼ିଶାର ଓ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ସାମାଜିକ-ରାଜନୈତିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ-ଧାର୍ମିକ ଚିନ୍ତାଚେତନା ଓ ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶର ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ନବୀନ ବାବୁଙ୍କ ଶାସନରେ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ଦର୍ଶନର ସମାବେଶୀ ପ୍ରଭାବ ବହୁ ବ୍ୟାପକ।
ଓଡ଼ିଶା ଓ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ଆତ୍ମାକୁ ଅତି ନିକଟରୁ ଜାଣିବାକୁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ପରି ଆରମ୍ଭରୁ ହିଁ ପ୍ରୟାସୀ ରହିଆସିଛନ୍ତି ନବୀନ ବାବୁ। ତେଣୁ ଦୁଇଜଣଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଓ କର୍ମଯୋଗରେ ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ଏହାର ପ୍ରଥମ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ଗୋପବନ୍ଧୁ୍ଙ୍କ ପରି(ହେ ଉତ୍କଳବାସୀ ମୋ ଭାଇ ଭଉଣୀ, କରିଅଛ ସ୍ନେହେ ମୋତ ଚିର ଋଣୀ/ ମୋ ସମ୍ବଳ ତୁମ୍ଭ ସେନେହ ଶରଧା, ସୁମରୁଥିବି ମୁଁ ଯହି ଥିଲେ ସଦା) ନବୀନ ବାବୁ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କୁ ପ୍ରଥମରୁ ‘ଓଡ଼ିଶାର ମୋ ପ୍ରିୟ ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ଆସିଛନ୍ତି। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ଭାର ଗ୍ରହଣ କରିବାର ଅବ୍ୟବହିତ ପୂର୍ବରୁ ସେ ରାଜ୍ୟର ବାତ୍ୟା ଦୁର୍ବିପାକକୁ ଅତି ନିକଟରୁ ଦେଖିଛନ୍ତି। ତେଣୁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ଭଳି(ବନ୍ୟା ବିତିପାତେ ଉତ୍କଳ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା, ବିଚାରିଲେ ମତି ହୁଅଇ ବିବଶା/ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ବନ୍ୟାର ଚିର ସହଚର, ଏକ ପଛେ ଅନ୍ୟ ଆସେ ନିରନ୍ତର / ସହି ସହି ବନ୍ୟା-ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ-ପ୍ରହାର, ଉତ୍କଳର କେତେ ପଲ୍ଲୀ ଛାରଖାର) ନବୀନ ବାବୁଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ବିଚଳିତ କରିଦେଇଛି। ତେଣୁ ସେ ସଂକଳ୍ପ ନେଇଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶାକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ। ‘ଶୂନ୍ୟ ଜୀବନ ହାନି’ର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ସେ ଫାଇଲିନ୍, ହୁଦ୍ହୁଦ୍, ତିତ୍ଲୀ, ଫନୀ ପରି ଭୟଙ୍କର ବାତ୍ୟାଜନିତ କ୍ଷୟକ୍ଷତିର ସମୟୋପଯୋଗୀ ପରିଚାଳନା କରି ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପୁରସ୍କୃତ ଓ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି।
ଓଡ଼ିଶାର ଯୁବଶକ୍ତି କର୍ମସଂସ୍ଥାନ ସନ୍ଧାନରେ ପ୍ରବାସୀ ପାଲଟୁଥିବା ଦେଖି ନବୀନ ବାବୁ ବ୍ୟଥିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏକଦା ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାମାତାର ଏହି ସମସ୍ୟା ବ୍ୟଥିତ କରିଥିଲା। ତେଣୁ ସେ ଲେଖିଥିଲେ – ‘ଉଦର ଜ୍ୱାଳାରେ କେତେ ନରନାରୀ, ଛାଡ଼ି ଘରଦ୍ୱାର ଯାଆନ୍ତି ବାହାରି।’ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ମନରେଗାରେ ଅଧିକ କର୍ମଦିବସ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି; ଓଡ଼ିଶାରେ ବିଶ୍ୱ ଦକ୍ଷତା କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଦୃପ୍ତ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ ‘…ଆମର ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ଦକ୍ଷତାକୁ ଯେପରି ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସ୍ୱୀକୃତି ମିଳିପାରିବ ସେ ଦିଗରେ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଭାବେ କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।’…‘ଏପରି ଏକ ଦିନ ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ନିଯୁକ୍ତିଦାତାମାନେ ଚାକିରି ଆଶାୟୀ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତକାର ବେଳେ ପଚାରିବେ ତୁମେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ତ?’
ଓଡ଼ିଶାର ଅନାହାର ଲୋକଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ଦୁଃସ୍ଥରସାଥୀ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ କବିପ୍ରାଣକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରିଥିଲା। ସେ ଲେଖିଥିଲେ – ନିରାଶ ଆତଙ୍କେ ପ୍ରଜା ଅବସନ୍ନ, ମରୁଛନ୍ତି କେତେ ନ ପାଇଣ ଅନ୍ନ। ଏଥିସହିତ ସେଦିନ ସେ ଦୃଢ଼ ଆଶାବାଦୀ ଥିଲେ ଯେ ନ ସହିବ କଷ୍ଟ କେହି ଅନାହାରେ, ନ ମରିବ ଦୁଃଖୀ ଧନୀଙ୍କ ପ୍ରହାରେ। ଦାସେ ଆପଣେଙ୍କ ସେଦିନର ସେହି ଆଶା ଓ ବିଶ୍ୱାସ ଆଜି ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଦୂରଦର୍ଶୀ – ‘ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା’ ଓ ‘ଆହାର’ ଯୋଜନା ଦ୍ୱାରା ସାକାର ହୋଇପାରିଛି- ଏହା ଯେ କେହି ବି ସ୍ୱୀକାର କରିବେ। ଓଡ଼ିଶାରେ ଚାଷୀଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା, କଷ୍ଟ ଓ ମନର ବ୍ୟଥାକୁ ମଧ୍ୟ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ଭଳି (କେତେ କେତେ ଚାଷୀ ଭଲ ଭଲ ଲୋକ, ନ ପାଆନ୍ତି ଦି’ବେଳା ପେଟପୁରା ଢୋକ) ଅତି ନିକଟରୁ ଦେଖିଛନ୍ତି। ତେଣୁ ଚାଷୀଙ୍କ ଆୟ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବା, ଧାନର ସହାୟକ ମୂଲ୍ୟ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ୍ ପିଛା ୨୯୩୦ ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ନିକଟରେ ଦାବି କରିବାକୁ ବିଧାନସଭାରେ ସର୍ବସମ୍ମତ ସଂକଳ୍ପ ଗ୍ରହଣ, ଦେଶର ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ କୃଷି ବଜେଟ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ‘କାଳିଅ’ ଓ ‘ବଳରାମ’ ପରି ଉଦାହରଣୀୟ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିବା ପାଇଁ ନବୀନ ବାବୁ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି।
ଗୋପବନ୍ଧୁ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଭ୍ରମଣ କରିବା ବେଳେ ଦେଖିଛନ୍ତି ଯେ – ଚିକିତ୍ସା ନ ପାଇ ଘରକୋଣେ ପଡ଼ି, ରୋଗ, ଅନାହାରେ କେବା ମରେ ରଡ଼ି। ତାଙ୍କର ସେହି ଉଦ୍ବେଗ ନବୀନ ବାବୁଙ୍କ ଆତ୍ମାକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରିଛି। ପ୍ରତିକାର ସ୍ୱରୂପ ଜନ୍ମ ନେଇଛି- ‘ନିରାମୟ’, ‘ସୁନେତ୍ର’, ‘ନିଦାନ’ ଓ ‘ବିଜୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା’। ଏହାଦ୍ୱାରା ଆଜି ରାଜ୍ୟର ଅତି ଗରିବ ଲୋକଟିଏ ମଧ୍ୟ ବିନା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଗୁଣାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପାଇପାରୁଛି।
ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ରାଜନୀତି ବିଚାର ଏହା କହେ ଯେ – ପ୍ରଜା ଲାଗି ରାଜ୍ୟ, ପ୍ରଜାର ଶାସନ, ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଏହା ଶାସ୍ତ୍ରର କଥନ / ଗ୍ରାମେ ପଞ୍ଚ ପରା ପରମ ଈଶ୍ୱର କର ପୁଣି ଗ୍ରାମେ ସ୍ଥାପନା ତାଙ୍କର / ଗ୍ରାମ ବିଚାରରେ ସକଳେ ସମାନ, ଛାଡ଼ି ମନୁ ବଡ଼ ମାନ ଅଭିମାନ / ସତ୍ୟ ଶାନ୍ତି ପଥେ ଚାଲ ଅବିରତ, ଗ୍ରାମେ ଗ୍ରାମେ ସର୍ବେ କର ପଞ୍ଚାୟତ। ଆଜି ଯେ କୌଣସି ରାଜନୈତିକ ପଣ୍ଡିତ ଏହା ପୂର୍ଣ୍ଣପ୍ରାଣରେ ସ୍ୱୀକାର କରିବେ ଯେ ସୁଶାସନ ପାଇଁ କ୍ଷମତା ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଓ ରାଜନୀତିରେ ମହିଳା ସଶସ୍ତୀକରଣରେ ନବୀନ ବାବୁଙ୍କ ଓଡ଼ିଶା ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଓ ଉଦାହରଣୀୟ।
ଉତ୍କର୍ଷର ଦେଶ ଉତ୍କଳକୁ ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଅବହେଳା ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କୁ ଦୁଃଖିତ କରିଥିଲା। ତେଣୁ ସେ ଲେଖିଥିଲେ – ଭାରତେ ଉତ୍କଳ ମହାପୁଣ୍ୟ ଧାମ, ଭାରତ ପାଞ୍ଜିରେ ନ ଥିଲା ତା ନାମ। ବୋଧହୁଏ ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ନବୀନ ବାବୁ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଯେଉଁ ନିରବ ସଂକଳ୍ପ ନେଇଥିଲେ ତାହାର ଫଳଶ୍ରୁତି ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶ ଓ ବିଶ୍ୱ ଦେଖୁଛି। ବିତ୍ତୀୟ ଓ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନା, ମହିଳା ଓ କୃଷକ ସଶକ୍ତୀକରଣ, କ୍ରୀଡ଼ା, ଐତିହ୍ୟ ବିକାଶ, ଜ୍ଞାନ, ବିଜ୍ଞାନ, ସାହିତ୍ୟରେ ଆଜି ଓଡ଼ିଶାର ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ସର୍ବାଗ୍ରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛନ୍ତି।
ରାଜନୈତିକ ଦୁଃସ୍ଥିତି ହେଉ କିମ୍ବା ସମ୍ବଳର ଅଭାବ – ପୁଣ୍ୟାତ୍ମା ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ହତାଶ ମନ ସେଦିନ ଏକ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଥିଲା – ପୂର୍ବ ପୁରୁଷର ପବିତ୍ର ଶ୍ମଶାନ, ଦେଶର ଜାତିର ଗଉରବ ଗାନ / ପୁଣ୍ୟ ଜନ୍ମମାଟି ପୁଣ୍ୟ ଦେବାଳୟ, ଉଦ୍ଧରିବା ପାଇଁ କଲେ ତନୁକ୍ଷୟ / ମାନବ ଜୀବନ ହୁଅଇ ସଫଳ, ଏ ମହାଦୀକ୍ଷା କି ବୁଝିବ ଉତ୍କଳ? ଏବେ ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କ ଅମର ଆତ୍ମା ଏହା ଦେଖି ସନ୍ତୋଷ ହୋଇସାରିଥିବ ଯେ ଏହି ମହାଦୀକ୍ଷା ଉତ୍କଳ ଓ ଉତ୍କଳବାସୀ ବୁଝି ସାରିଛନ୍ତି। କାରଣ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ପରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଅନ୍ତରାତ୍ମାର ନିରବ ଘୋଷଣା – ମୋ ନେତ୍ରେ ଭାରତ-ଶିଳା ଶାଳଗ୍ରାମ, ପ୍ରତି ସ୍ଥାନ ମୋର ପ୍ରିୟ ପୁରୀ ଧାମ / ସକଳ ସଲୀଳ ପଞ୍ଚତୀର୍ଥ ଜଳ, ପ୍ରତି ଧର୍ମାଳୟ ମୋର ନୀଳାଚଳ / ଏହି ସେ ଉତ୍କଳ ପୁଣ୍ୟ ଦେବସ୍ଥଳୀ, ହୋଇଛନ୍ତି ଠୁଳ ଯହିଁ ତୀର୍ଥାବଳୀ / ତା’ ମଧ୍ୟେ ବିରାଜେ ପୁଣ୍ୟ ନୀଳାଚଳ, ଭାରତର ଧର୍ମ ହୃଦ-ଶୀତଦଳ। – ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଅନୁଭବ କରିସାରିଲେଣି। ଏହି ସଂକଳ୍ପ ସାକାର ରୂପ ନେବାର ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ସମନ୍ୱିତ ଐତିହ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତିରାଜୀ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ପୁରୀ ଐତିହ୍ୟ କରିଡରରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପରିକ୍ରମା ପ୍ରକଳ୍ପ, ଏକାମ୍ର କ୍ଷେତ୍ରର ଶ୍ରୀଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର, ମା’ ସମଲେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର, ନୃସିଂହନାଥ, ହରିଶଙ୍କର, କଟକ ଚଣ୍ଡୀ, ବିରଜା, ତାରାତାରିଣୀ, ସାରଳା, ଗୁପ୍ତେ୍ଶ୍ୱର, ବଳଦେବ ଜୀଉ ଆଦି ୧୦ଟି ମନ୍ଦିର, ହବିଷ୍ୟାଳି ଓ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ତୀର୍ଥ ଭ୍ରମଣ ଯୋଜନା ଏବଂ ବିନ୍ଦୁସାଗର ସମେତ ଏକାଧିକ ଐତିହାସିକ ପୁଷ୍କରିଣୀର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ।
ପରିଶେଷରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିର ସନ୍ଥ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ବଳିଷ୍ଠ ନେତୃତ୍ୱ, ଦିଗଦର୍ଶନ ଓ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ (ଛାଡ଼ ଉଚ୍ଚନୀଚ ଭେଦ ଅହଂକାର, ହେଉ ନୀଳାଚଳୁଁ ସମତା ପ୍ରଚାର /ଖଣ୍ଡଗିରି ଭେଦି ଅହିଂସା ମନ୍ତର ଜାଗୁ ପୁଣି ଥରେ ଉତ୍କଳ ଅନ୍ତର / ଜାତୀୟ ମମତା ବିଶ୍ୱଜନ ପ୍ରୀତି, ଉତ୍କଳବାସୀର ହେଉ ଏହା ନୀତି) ସାକାର ହେଉ। ମଙ୍ଗଳମୟଙ୍କ ସୁମଙ୍ଗଳ ଇଚ୍ଛା, ପୁରୁ ଏ ପରାଣେ ଏହି ଶେଷ ଭିକ୍ଷା।
(ଗୌରୀ ପ୍ରସାଦ ମହାପାତ୍ର)
