ଭୁବନେଶ୍ୱର: ରାଜ୍ୟର ତୃତୀୟ ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀ ଭାବେ ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନକୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଦେଇଛନ୍ତି ମାନ୍ୟତା। ସୋମବାର ରାଜ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ, ପରିବେଶ ଓ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଏଥିନେଇ ବିଧିବଦ୍ଧ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ବଲାଙ୍ଗିର ଓ ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ୧୮,୯୬୩.୮୯୮ ହେକ୍ଟରରେ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଏହି ପର୍ବତ ଆୟୁର୍ବେଦର ଭୂସ୍ୱର୍ଗ ଭାବେ ପରିଚିତ ଏବଂ ଏବେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏହାକୁ ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ପର୍ବତକୁ ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀର ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ଦ୍ୱାରା ବିଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ବୃକ୍ଷଲତା ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ସହଜ ହୋଇପାରିବ। ଏଥିରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କୁ ବହୁଳ ଭାବେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କରାଇ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯିବ। ଦିନକୁ ଦିନ ପର୍ବତରୁ ବହୁ ଗଛ ଚୋରି ହେଉଥିବା ବେଳେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ମଧ୍ୟ ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି।
ମାତ୍ର ଜୈବବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀର ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ପରେ ଏହାର ପରିଚାଳନା ନିମନ୍ତେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ରୋତରୁ ଅର୍ଥାଗମ ସୁଗମ ହେବ। ଯାହା ପର୍ବତର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହାୟକ ହେବ ବୋଲି ଆଶା ରହିଛି। ଏହି ପର୍ବତକୁ ଜୈବବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀ ମାନ୍ୟତା ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ନନ୍ଦୁପଲା, ତେଲେନପାଲି, ବରତୁଣ୍ଡା, ମିଥପାଲି ଆଦିରେ ଥିବା ଜୈବବିବିଧତା ପରିଚାଳନା କମିଟି, ବଲାଙ୍ଗିର ଏବଂ ବରଗଡ଼ ଡିଏଫ୍ଓଙ୍କ ସମେତ ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ନିରଞ୍ଜନ ବିଶି, ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନ ଜିଲ୍ଲା ବନ ମହାସଂଘ ଦାବି ଓ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ। ଏହି ସୁପାରିସ ଓ ଗ୍ରାମସଭାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଆଧାରରେ ଜୈବବିବିଧତା ବୋର୍ଡ ସେଠାରେ ସର୍ଭେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ସର୍ଭେ ପରେ ଏହି ପର୍ବତରେ ଥିବା ‘ଫ୍ଲୋରା’ ଓ ‘ଫନା’ର ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ହୋଇଥିଲା।
ଏଥିରେ ୧୦୫୫ ପ୍ରଜାତିର ବୃକ୍ଷଲତା ଓ ୫୦୦ ପ୍ରକାରର ପ୍ରାଣୀ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା। ୧୦୫୫ ପ୍ରଜାତିର ବୃକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୮୪୯ ପ୍ରକାର ଫୁଲ ଗଛର ସନ୍ଧାନ ମଳିଥିବାବେଳେ ଏଥରେ ବୁଦା ଜାତୀୟ ଗଛ, ଗୁଳ୍ମ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଲତା ସମେତ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ପ୍ରକାର ଔଷଧୀୟ ଗଛ ଥିବା ନେଇ ଜଣାପଡ଼ିଛି। ସେହିପରି ୪୩ ପ୍ରକାର ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ, ୧୬୧ ପ୍ରକାର ପକ୍ଷୀ, ୪୪ ପ୍ରକାର ସରିସୃୃପ, ୧୧୮ ପ୍ରକାର ପ୍ରଜାପତି, ୮୩ ପ୍ରକାର ବୁଢ଼ିଆଣି ଓ ୧୮ ପ୍ରକାର ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରଜାତିର ପ୍ରାଣୀ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି। ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ଦାବି ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ପର୍ବତରେ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ପ୍ରଜାତିର ଔଷଧୀୟ ଗୁଣଯୁକ୍ତ ଗଛ ଅଛି। ଏହାକୁ ‘ଆୟୁର୍ବେଦର ସ୍ୱର୍ଗ’ ଭାବେ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ବେଳେ ଅନେକ ରୋଗର ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ଏଠାରୁ ଔଷଧ ସଂଗ୍ରହ କରୁଥିବା କହିଛନ୍ତି।
ବୈଦ/ହାକିମ/ଦିଶାରୀମାନେ ଏଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗଛ ଲତା ଆଣି ଲୋକଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାରେ ଲଗାଉଛନ୍ତି। ମୁଖ୍ୟତଃ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ପ୍ରସୁତି ରୋଗ ଦୂର କରିବା ସହ ଅମ୍ଲ, ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରିକ, ଅଲସର, ପେଟ ରୋଗ, ମଧୁମେହ, ପାଇଲ୍ସ, ହାଡ଼ ଭଙ୍ଗା, ଜଣ୍ଡିସ, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଜ୍ୱର ସହିତ ମା କ୍ଷୀର ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ ବୃକ୍ଷ ଲତା ଥିବା ଦାବି କରାଯାଇଛି। ଏଥିପାଇଁ ଏହି ପର୍ବତ ଜୈବବିବିଧତାର ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀ ମାନ୍ୟତା ପାଇବା ପରେ ଏଗୁଡ଼ିକ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବ ଓ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହେବ। ଗତ ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ମହେନ୍ଦ୍ରଗିରି ପର୍ବତକୁ ରାଜ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ପରିବେଶ ଓ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଭାଗ ଏହି ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିବା ବେଳେ ପୂର୍ବରୁ ମଣ୍ଡାସାରୁ ପର୍ବତକୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଟ୍ୟାଗ ମିଳି ସାରିଛି।
